Skák og stærðfræði í Vestmannaeyjum

Í gegnum tíðina hefur því oft verið haldið fram að ástundun stærðfræði geri menn almennt skynsama.  Á þennan streng sló Platón í frummyndakenningu sinni og að mörgu leyti má segja að góðkunningi minn (og fyrrum nemenda minna) Jean Piaget hafi einnig haldið þessu fram. Piaget taldi að grundvöllur talnafræði, rúmfræði og mengjafræði, sem stærðfræðin hvílir á, séu líka grundvöllur hvers konar vitrænnar hugsunar. Eins og alkunna er hafa kenningar þessa merka fræðimanns haft mjög mótandi áhrif á skólastarf.  Á seinni tímum hafa menn svo í auknu mæli velt fyrir sér tengslum milli getu í skák og getu í stærðfræði og virðist það almennt vera álitið að hugarferlin á bak við þessar tvær aðgerðir (að tefla og reikna) sé nánast hin sama.

Margir fræðimenn halda því fram að stærðfræði (og þar með talið skák) sé í senn grunnur og hornsteinn þeirrar færni sem börn þurfa á að halda í flóknu lífi hins vestræna heim.  Ekki svo að skilja að samlagning, frádráttur, margföldun og deiling sé orðin svo mikið mikilvægari en áður heldur leggur stærðfræðileg færni okkur til hugsunarskemun (færnina) sem við þurfa á að halda til að læra hratt og örugglega.  Einhvers staðar las ég að heildarþekking hins vestræna heims tvöfaldist annað hvert ár.  Til að komast af í jafn flóknum heimi þurfum við getu til skjótrar ákvörðunartöku, lausnarmiðaða hugsun, gagnrýna hugsun, aðleiðslu, afleiðslu, getu til breiðrar yfirsýnar, miðaða hugsun (focused attention), einbeitingu  og svo framvegis.  Skák og stærðfræði eiga það sameiginlegt að þjálfa alla þessa færni.

Fjölmargar rannsóknir hafa bent til þess að nemendur sem tefla reglulega hafi bætt almenna getu sína til þrautalausnar og námsárangurs.  Ollie LaFreniere, frumkvöðull í að innleiða skák í skóla í Bandaríkjunum sagði nýlega “Skák er öflugasta námstæki sem við eigum í augnablikinu og sífellt fleiri skólastjórnendur eru að átta sig á þessari staðreynd”.  Þessu til stuðnings má benda á rannsókn sem unnin var í New York (Harlem School district). Tilgangurinn var að efla stærðfræðikunnáttu á unglingastigi með því að þjálfa gagnrýna hugsun og þrautalausn.  Nemendum var skipt af handahófi í hópa þar sem annar hópurinn fékk þjálfun í skák en hinn fékk sambærilegan fjölda tíma í fjölbreytta kennslu (vettvangsferðir, listsköpun og fl.)  Í ljós kom að hópurinn sem fékk þjálfun í skák hækkaði einkunnir sínar um 17.3%, samanborið við 4.56% hjá hinum hópnum. 

Hér í Vestmannaeyjum búum við svo vel að vera með framúrskarandi öflugt skákfélag – Taflfélag Vestmannaeyja.  Kraftur þess, áræðni, léttleiki og metnaður er öðrum til eftirbreytni.  Höfuðáhersla hefur verið lögð á barna- og unglingastarf og hefur árangurinn verið hreint magnaður.  Fullt hús af börnum sem æfa 2 – 4 sinnum í viku þessa göfugu og öflugu íþrótt.  Fjöldi Íslandsmeistara, skólameistara, deildarmeistara og þar fram eftir götunum segja ákveðna sögu um þetta starf en leikgleði barnanna og áhugi þeirra ber gæðum þessa starfs sennilega enn sterkari vitni.

Stór hluti þeirra barna sem nú nýverið var að taka afburða góð samræmd próf í Grunnskóla Vestmannaeyja eiga það einmitt sammerkt að æfa (eða hafa æft) með Taflfélagi Vestmannaeyja.  Erfitt er að fullyrða um hvort kemur á undan eggið eða hænan.  Hvort okkar sterka skólastarf er að skila svo sterku skákfólki eða hvort okkar sterka skáklíf er að skila svona sterkum námsmönnum veit ég ekki.  Líklegast er að hér haldist þetta tvennt í hendur og ætti að vera okkur öllum hvatning til að efla samvinnu skólanna og Taflfélagsins enn frekar.

Við Eyjamenn megum vera stolt af því að börnin okkar voru yfir landsmeðaltali í samræmdu prófunum (4. og 7. bekkur) og við megum vera stolt af árangri og uppbyggingu TV.  Þótt vart verði því haldið fram að áframhaldandi árangur á þessum tveimur sviðum standi og falli með samstarfi skóla og TV þá verður að telja líklegt að hvort styðji við hitt.

Athugasemdir

[Magnús Matthíasson (IP-tala skráð) 1.3.2007 kl. 16:20]

Stórkostleg grein hjá þér Elliði !

Eigum við ekki að gera Vestmannaeyjar að skákhöfuðborg Íslands, sérstaklega þar sem Reykjavík ætlar sér að verða skákhöfuðborg heimsins.  Efniviðurinn og áhuginn er a.m.k til staðar hér, ef við ekki grípum tækifærið núna, mun það kannski renna okkur úr greipum!

http://mbl.is/mm/frettir/innlent/frett.html?nid=1253667

                      Baráttukveðja Magnús Matthíasson

[Karl Gauti Hjaltason, 1.3.2007 kl. 21:15]

Glæsilegt

að vita að bæjaryfirvöld standa þétt að baki uppbyggingu skáklistarinnar í Eyjum og gera sér grein fyrir mikilvægi hennar.

  Kveðja

Karl Gauti.

Karl Gauti.

[Tryggvi (IP-tala skráð) 2.3.2007 kl. 16:37]

Ég spila skák!

Tryggvi

Er Karl gauti í alvöru Hjaltason eða er hann aðdáandi?